W zasadzie środki antykoncepcyjne w postaci prezerwatyw, czy chociażby wkładek wewnątrz macicznych, albo tabletek antykoncepcyjnych chronią przed zajściem w ciążę prawie w 100%. Niestety nie można być pewnym, że zawsze zadziałają, co za tym idzie w takim celu, stworzono antykoncepcję awaryjną. Czym jest antykoncepcja awaryjna, oraz jak i kiedy ją stosować? Jeżeli zastanawia Cię ten temat, przeczytaj ten poradnik już teraz!

Co określamy mianem antykoncepcji awaryjnej

Po awaryjną antykoncepcję sięga się wtedy kiedy standardowe metody zawodzą. Np. w przypadku podejrzenia, że wybrana przez partnerów metoda mogła zawieźć, czy wtedy kiedy nie użyje się innej metody zapobiegania ciąży. Omawianą antykoncepcję, określa się mianem antykoncepcji postkoitalnej. Zazwyczaj należy po nią sięgnąć do kilku godzin od stosunku, aby móc zapobiec możliwości zapłodnienia.

Dzieje się tak poprzez opóźnienie, lub nawet uniemożliwienie owulacji. Jednak kiedy konkretnie można sięgać po tzw. pigułkę dzień po? Co ją wyróżnia na tle, chociażby środków poronnych? Oraz czego się spodziewać po jej zażyciu? O tym i nie tylko o tym przeczytasz w dalszej części tego poradnika. Nie czekaj i przeczytaj go już teraz!

Kiedy sięgać po antykoncepcję awaryjną

Tak jak wspominaliśmy wcześniej, zazwyczaj antykoncepcja awaryjna jest wyjściem wtedy, kiedy mamy wrażenie, lub podejrzenie, że wybrana przez nas metoda zabezpieczenia zawiodła. Poniżej znajdziesz informacje kiedy konkretnie może przydać się pigułka dzień po i są to m.in.:

• wydalenie spirali wewnątrzmacicznej,
• można po nią sięgać wtedy, kiedy zsunęła się, lub pękła prezerwatywa i była to na dany moment w życiu partnerów jedyna metoda odnośnie zapobiegania ciąży,
• podczas opóźnienia bądź nieprzyjęcia dotąd stosowanej dawki środka antykoncepcyjnego,
• podczas opóźnienia bądź nieprzyjęcia dotąd stosowanych tabletek antykoncepcyjnych,

Ponadto, warto wspomnieć, choć jest to dość delikatny temat, że po awaryjną antykoncepcję mogą sięgać ofiary przemocy na tle seksualnym, takim jak gwałty, czy molestowania z użyciem narządów płciowych.

Działanie i skuteczność antykoncepcji awaryjnej

Przede wszystkim nie można porównywać tabletki dzień po do jakichkolwiek środków poronnych. Działanie tabletki różni się diametralnie i nie może być z nimi utożsamiana. Ale czas wdrożyć trochę konkretów. Jeżeli dojdzie to zagnieżdżenia zarodka w endometrium macicy, wtedy środek antykoncepcyjny w postaci tabletki dzień po niestety nie zadziała.

Jednak warto również wspomnieć o tym, że pomimo jej zażycia w wyżej wymienionej sytuacji, nie wpłynie ona negatywnie na zaimplementowany zarodek. Zgoła inaczej jest w przypadku środków poronnych, które przyczyniają się do wydalenia zarodka, nawet wtedy, kiedy jest on już zaimplementowany w macicy.

Niedopuszczenie plemników do komórki jajowej i nie tylko

Lecz jakie jest konkretnie działanie pigułek dzień po? Głównie wyróżnia się dwa założenia takie jak:

• następuje zablokowanie lub opóźnienie owulacji, jeżeli jeszcze do niej nie doszło,
• tabletka utrudnia plemnikom, dostanie się do komórki jajowej. Dzieje się tak za sprawą zagęszczenia śluzu szyjkowego oraz ma nieznaczny wpływ na zmniejszenie grubości endometrium,

Jeżeli nastąpią wyżej wymienione działania, możliwość połączenia się plemnika z komórką jajową i zagnieżdżenia się jej w endometrium znacząco spada.

Czy stosowanie środków w postaci pigułek dzień po jest bezpieczne

Jeżeli stosuje się je zgodnie z zaleceniami i nie używa się jako metody standardowej antykoncepcji, co jest stanowczo zabronione, to nie wywierają one negatywnego działania na organizm i są bezpieczne. Oczywiście jak każdy inny środek wprowadzony w ludzki organizm, tak i ten może powodować skutki uboczne, są one jednak rzadkie i należą do nich m.in.:

• przesunięcie krwawienia miesiączkowego (często obserwowane u pacjentek),
• jednorazowe zaburzenie cyklu miesiączkowego (tego samego, kiedy tabletka została przyjęta),
• nudności (rzadki skutek uboczny),
• bóle głowy (rzadki skutek uboczny),
• częste stosowanie tabletek może doprowadzić do zaburzeń hormonalnych (rzadki skutek uboczny)
• wymioty (bardzo rzadki skutek uboczny),
• biegunka (bardzo rzadki skutek uboczny),
• zawroty głowy (bardzo rzadki skutek uboczny),

i inne, takie jak tkliwość i obrzęk piersi, wahania nastrojów, czy bezsenność oraz niepokój.

Ponadto warto wspomnieć, że zastosowanie tego środka nijak nie wpłynie na późniejszą płodność kobiety. Poza tym, tak jak było wspominane wcześniej, nie można porównywać tabletek dzień po ze środkami poronnymi, gdyż są to zupełnie inne środki.

Pigułka dzień po zażyta zbyt późno, czyli w momencie kiedy już doszło do implantacji zarodka, nie uszkodzi płodu i nie spowoduje zmian w jego rozwijaniu się! Zatem płód będzie rozwijał się jak podczas prawidłowej ciąży. Nie można nazywać tabletek dzień po środkiem wczesnoporonnym!

Oczywiście istnieją również różne przeciwwskazania do stosowania omawianego dzisiaj środka i są nimi np.

• Nowotwory hormonozależne,
• karmienie piersią,
• różne zaburzenia zakrzepowo-zatorowe (szczególnie krwawienia z dróg rodnych),

Każdy przypadek powinien indywidualnie ocenić lekarz. Jednak na ten temat więcej informacji znajdziesz w dalszej części poradnika.

Jakie są rodzaje antykoncepcji awaryjnej

W Polsce antykoncepcja awaryjna dzieli się na dwa rodzaje tabletek i choć ich system działania jest bardzo do siebie zbliżony, to okres, w którym mogą one zapobiec ciąży, nieco się różni. Więcej informacji na ten temat znajdziesz poniżej.

• EllaOne – jest to preparat, który bazuje na substancji czynnej, która nazywana jest zaś octanem uliprystalu. Tabletki antykoncepcyjne tego typu przyjmuje się do 120 godzin po odbyciu stosunku seksualnego. Jak widać, nazwa tabletka dzień po jest nazwą potoczną, bo wyżej wymieniona metoda antykoncepcji działa nawet do 5 dni od stosunku. Antykoncepcja awaryjna EllaOne będzie niestety już nieskuteczna jeżeli zastosujemy ją już po czasie dłuższym, jakim jest 120 godzin. Stanie się tak, gdyż substancja czynna nie będzie zdolna do zapobieżenia pęknięciu pęcherzyku Graafa i uwolnieniu komórki jajowej. Badania przeprowadzane na temat omawianej antykoncepcji awaryjnej wykazały, że niepowodzenie podczas jej zastosowania (czyli doszło do zapłodnienia), miały miejsce zaledwie w 0,9% do 2,1% wszystkich przypadków.
  
• Escapelle – Tabletka dzień po bazująca na działaniu lewonorgestrelu. Stosuje się ją do 72 godzin po odbyciu stosunku, w którym metody antykoncepcji zawiodły lub nie zostały zastosowane. Badania, które przeprowadzono na temat zastosowania antykoncepcji awaryjnej w postaci Escapelle pokazują, że lek zawiódł (czyli doszło do zapłodnienia) w 0,6% do 3,1% przypadków.

Warto pamiętać o tym, że tabletka dzień po może być stosowana tylko i wyłącznie zgodnie z ramami czasowymi wyszczególnionymi we wskazaniach. Dlatego, jeżeli pacjentka przykładowo zwymiotowałaby lub wystąpiłyby u niej objawy biegunki do 3 godzin po przyjęciu preparatu, należy bezzwłocznie przyjąć drugą dawkę antykoncepcji awaryjnej.

Skąd wziąć tabletkę dzień po

Okazuje się, że od lipca 2017 roku tabletki dzień po sprzedawane są tylko na receptę. Zatem, aby móc zdobyć ten środek antykoncepcji należy zdobyć receptę od lekarza (nie musi być to lekarz ginekolog). Oczywiście dobrym rozwiązaniem jest wcześniejsza konsultacja lekarska.

Zmiany, które zostały wprowadzone odnośnie wydawania tabletek antykoncepcji awaryjnej jedynie na receptę, wywołały wiele kontrowersji wśród kobiet i na dzień dzisiejszy można zaobserwować nawet organizacje takie jak Women on Waves, czy Women on Web, które starają się stworzyć kobietom warunki do skorzystania z tabletek dzień po bez ingerencji lekarskiej, w formie wystawiania recept, czy odbycia wizyty u lekarza.

Podsumowanie

Jak widać nieużycie żadnej metody antykoncepcji, czy w przypadku kiedy zastosowana metoda antykoncepcji zawiodła, np. jest to, najczęściej przerwanie ciągłości prezerwatywy, może doprowadzić do zapłodnienia. W takim celu można zastosować antykoncepcję awaryjną, która była omawiana w tym poradniku.

Jest to bezpieczna forma antykoncepcji awaryjnej, którą można stosować nawet do 5 dni od stosunku płciowego. Jeżeli potrzebujesz tabletek dzień po, skonsultuj się ze swoim lekarzem już teraz!