Ciąża to stan w którym organizm kobiety wymaga specjalnego zaopatrzenia w rozmaite związki. Warto sprawdzić jakie odżywki i suplementy diety są rekomendowane dla ciężarnych.
Ciąża to stan fizjologiczny w którym organizm kobiety wymaga specjalistycznego traktowania, a także dostawy odpowiedniej ilości poszczególnych składników odżywczych. Do lamusa odeszło już co prawda (na szczęście) podejście, iż w ciąży należy jeść „za dwoje”, większość ciężarnych wie, że powinna jeść „dla dwojga”. Różnica niby subtelna, jednak bardzo znacząca.
Czy w ciąży w ogóle powinno przyjmować się suplementy?
Suplementy w ciąży są tematem wielu dyskusji i rozterek. Część ciężarnych i ich najbliższych obawia się „przesady”, inni pewnych zanieczyszczeń, kolejną grupę stanowią osoby zastanawiające się „czy to w ogóle potrzebne?” lub „czy to coś daje?”. Oczywiście, ze wszystkim można przesadzić, szczególnie sięgając po substancje nierekomendowane, nie stanowiące składników niedoborowych lub niezalecane w ciąży. Postaram się przyjrzeć temu na co warto zwrócić uwagę – czasem jedna kapsułka może zapobiec niedoborom i wiele zmienić – dla mamy i jej przyszłego potomka.
Jakie suplementy powinno się przyjmować w ciąży?
W środowisku naukowym możemy napotkać na dokumenty stanowiące swoiste podłoże na którym warto się opierać w kwestii wiedzy. Jednym z bardzo wartościowych dokumentów są „Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych„, które zostały opublikowane w połowie roku 2020. Specjaliści zajmujący się ginekologią i położnictwem podsumowują w nich stan wiedzy dotyczący składników, które powinny być przyjmowane przez ciężarne. Szczególną uwagę zwraca się m.in. na:
- kwas foliowy – w ciąży zaleca się dawki na poziomie 400-600mcg, a od 2 trymestru 600-800mcg. Wspomaga prawidłowy rozwój układu nerwowego płodu, zapobiega niedokrwistości u ciężarnej.
- kwasy tłuszczowe omega-3, głównie kwas dokozaheksaenowy (DHA) – wpływa na uzyskanie prawidłowej masy urodzeniowej, usprawnia rozwój płodu, zmniejsza ryzyko porodu przedwczesnego i depresji poporodowej. W ciąży zaleca się dawki na poziomie min. 200mg/d lub wyższych (u ciężarnych unikających ryb lub z wysokim ryzykiem porodu przedwczesnego).
- witaminę D – działa plejotropowo. Gdy u ciężarnej nie stwierdza się niedoboru zaleca się dawki na poziomie 1500-2000j.m./d, a u otyłych do 4000j.m./d.
- jod – umożliwia prawidłową pracę tarczycy i rozwój płodu, minimalizuje ryzyko dysfunkcji intelektualnych. W ciąży zaleca się dawki na poziomie 150-200mcg/d.
Jakie suplementy warto przyjmować w ciąży (czasem)?
- Żelazo – do 16 tygodnia ciąży jedynie w przypadku potwierdzenia niedokrwistości z niedoboru żelaza, w dawkach do 30mg
- Magnez – w aktualnych rekomendacjach znikła informacja o jego przydatności, w praktyce jednak często sięga się po niego, szczególnie w przypadku występowania bolesnych skurczów
Jakich suplementów diety warto unikać w ciąży?
Ciąża to stan w którym nie warto eksperymentować. Najrozsądniejszym wyjściem wydaje się przyjmowanie jedynie substancji rekomendowanych, a w przypadku dodatkowych konieczności uzupełnienia/wsparcia funkcjonowania organizmu – kierować się zaleceniami lekarskimi. Nieprzemyślane stosowanie ekstraktów roślinnych, wysokich dawek witamin i minerałów, czy nawet „naturalnych suplementów diety” może zwiększać ryzyko zdrowotne dla ciężarnej, a także ryzyko powikłań okołoporodowych, nieprawidłowego rozwoju ciąży czy przedwczesnego porodu. Pamiętajcie także, że ciąża to absolutnie nie czas na odchudzanie i stosowanie odżywek dla sportowców opartych o „spalacze tłuszczu„.
Dawki kofeiny uznawane za bezpieczne nie przekraczają 200mg/d – pamiętaj, że kofeina powszechnie występuje w żywności i napojach!