Co to są odchody połogowe i dlaczego występują?

Odchody połogowe, znane również jako lochia, to naturalna wydzielina z dróg rodnych kobiety po porodzie. Są nieodłącznym elementem okresu połogu, czyli czasu, w którym organizm kobiety wraca do stanu sprzed ciąży. To zjawisko fizjologiczne obejmuje usuwanie resztek błon płodowych, śluzu, krwi oraz fragmentów śluzówki macicy. Odchody połogowe są swoistym „oczyszczaniem” macicy po porodzie i są zupełnie normalne, choć mogą wywoływać niepokój u świeżo upieczonych mam.

Jak długo trwają odchody połogowe?

Typowy czas trwania odchodów połogowych to od 4 do 6 tygodni po porodzie. Ich czas trwania jest indywidualny i zależy m.in. od sposobu porodu (poród naturalny czy cesarskie cięcie), szybkości obkurczania się macicy oraz ogólnej kondycji organizmu kobiety.

Warto wiedzieć, że intensywność oraz wygląd lochii zmieniają się z czasem. Na początku są one bardzo obfite i mają intensywny, ciemnoczerwony kolor. W kolejnych tygodniach stają się coraz jaśniejsze, przechodząc przez różne odcienie czerwieni i brązów, aż w końcu przybierają żółtawy lub biały kolor i zanikają całkowicie.

Jak powinny wyglądać odchody połogowe?

Prawidłowe odchody połogowe przechodzą przez kilka charakterystycznych etapów:

• Lochia rubra (do 4–5 dni po porodzie) – bardzo intensywnie czerwone, często z obecnością skrzepów o niewielkiej wielkości. Wydzielina przypomina obfite krwawienie menstruacyjne.
• Lochia serosa (od około 5. do 10. dnia) – kolor zmienia się na różowo-brązowy lub brązowy, a ilość wydzieliny ulega zmniejszeniu.
• Lochia alba (od około 10. dnia do 4–6 tygodnia) – wydzielina staje się żółtawa lub biaława, znacznie mniej obfita, często o mlecznej konsystencji.

Proces ten może wyglądać nieco inaczej u każdej kobiety. Czasem zdarza się „nawrót” czerwonego koloru lochii, szczególnie po większym wysiłku fizycznym – może to być sygnał od organizmu, że potrzebny jest odpoczynek.

Czy zapach odchodów połogowych jest normalny?

Prawidłowe odchody połogowe mają specyficzny, ale delikatny zapach krwi menstruacyjnej. Jeśli jednak odchody zaczynają mieć nieprzyjemny, ostry zapach przypominający zgniliznę, może to świadczyć o infekcji bakteryjnej. W takim przypadku należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

Kiedy odchody połogowe powinny niepokoić?

Choć lochia to naturalny i oczekiwany proces, są sytuacje, które powinny wzbudzić uwagę i skłonić do kontaktu z lekarzem lub położną:

• Odchody są wyjątkowo obfite, bardziej niż pierwsze dni miesiączki, i zużywasz więcej niż jedną podpaskę na godzinę.
• Ich kolor nagle zmienia się z jasnego na intensywnie czerwony po kilku tygodniach.
• Obecność dużych skrzepów (większych niż moneta 2 zł) oraz bardzo silne krwawienie.
• Gorączka, bóle podbrzusza, ogólne osłabienie.
• Nieprzyjemny, cuchnący zapach wydzieliny.

Wszystkie te objawy mogą świadczyć o powikłaniach, takich jak zapalenie błony śluzowej macicy lub resztkowe fragmenty łożyska pozostałe w macicy.

Odchody połogowe po cesarskim cięciu – czym się różnią?

W przypadku porodu przez cesarskie cięcie przebieg odchodów połogowych może wyglądać nieco inaczej. Zwykle są one mniej obfite niż po porodzie naturalnym, ponieważ podczas cięcia lekarz ręcznie usuwa większą część resztek z macicy. Niemniej jednak lochia występuje również po cesarce, ponieważ śluzówka macicy musi się odbudować niezależnie od rodzaju porodu.

U kobiet po cesarskim cięciu lochia może również utrzymywać się nieco krócej – przeciętnie 3–4 tygodnie. Należy jednak pamiętać, że organizm reaguje indywidualnie, więc zarówno krótszy, jak i dłuższy czas występowania lochii może być uznany za normę.

Higiena w czasie odchodów połogowych – o czym pamiętać?

Zachowanie odpowiedniej higieny w trakcie połogu jest niezwykle istotne. Okres ten sprzyja infekcjom intymnym, ponieważ kanał rodny i macica są w fazie gojenia. Oto kilka podstawowych zasad pielęgnacji w tym czasie:

• Używaj specjalnych podpasek poporodowych, które są bardziej chłonne i oddychające niż zwykłe podpaski menstruacyjne.
• Unikaj tamponów, ponieważ mogą prowadzić do infekcji i zaburzać naturalne oczyszczanie się organizmu.
• Podmywaj się ciepłą wodą kilka razy dziennie, szczególnie po każdej wizycie w toalecie. Można zastosować łagodny płyn do higieny intymnej.
• Wstrzymaj się z kąpielami w wannie i korzystaniem z basenu do momentu zakończenia połogu i konsultacji z lekarzem.
• Wietrz krocze – w miarę możliwości pozostaw skórę „oddychającą, np. leżąc na ręczniku bez bielizny przez parę minut dziennie.

Co zrobić, by przyspieszyć regenerację organizmu w połogu?

W czasie połogu bardzo ważne jest, aby dobrze zadbać o regenerację organizmu. Proces ten dzieje się naturalnie, ale istnieją sposoby, które mogą wspomóc gojenie oraz powrót do formy:

• Odpoczynek – organizm potrzebuje czasu, by się zregenerować. Unikaj wysiłku fizycznego, zwłaszcza w pierwszych tygodniach.
• Dieta bogata w składniki odżywcze – spożywaj dużo warzyw, owoców, białka i produktów pełnoziarnistych, pij dużo wody.
• Karmienie piersią – wspomaga obkurczanie się macicy i zmniejsza krwawienie połogowe dzięki uwalnianiu oksytocyny.
• Regularne wizyty u położnej lub ginekologa – pozwalają wychwycić ewentualne komplikacje i zadbać o odpowiednie wsparcie w połogu.

Kiedy wrócić do aktywności seksualnej po odchodach połogowych?

Wielu rodziców zastanawia się, kiedy można bezpiecznie wrócić do współżycia po porodzie. Zaleca się, by powstrzymać się od aktywności seksualnej do momentu zakończenia odchodów połogowych, co zmniejsza ryzyko infekcji oraz pozwala na pełne wygojenie się tkanek. Najczęściej jest to okres około 6 tygodni, jednak decyzja powinna być indywidualna i poprzedzona konsultacją z lekarzem.